De afgelopen jaren hebben we het gebruik van geprefabriceerde elementen in de bouw flink zien stijgen in Europa. Het is bekend dat de groei van prefabricatie sterk is verbonden met stijgende arbeidstekorten en met digitalisatie in de bouwsector.
Prefab staat een efficiënter manier van bouwen toe waardoor er minder tijd en arbeid nodig is, en biedt dus een solide oplossing in gebieden waar de bouwsector wordt geplaagd door hoge arbeidstekorten. Tegelijkertijd kan het gebruik van geprefabriceerde elementen het ontwerp- en bouwproces een stuk complexer maken en dus gaat de groei van prefab vaak gepaard met de groei van digitalisering en het gebruik van building information modelling.
Hoe solide het verband met arbeidstekorten en mate van digitalisering ook mag zijn, het zijn zeker niet de enige trends in de bouwsector die het gebruik van prefab aandrijven. Dat blijkt in de resultaten van het H1 2022 rapport van de Contractor monitor van USP Marketing Consultancy.
Het aantal prefab projecten van Europese aannemers is gestegen maar wordt verwacht te gaan dalen
In de acht Europese landen waar we aannemers hebben geïnterviewd, wordt gemiddeld in 41% van hun projecten enige vorm van geprefabriceerde elementen gebruikt. Dat is een aanzienlijke stijging sinds 2018, toen prefab slechts een rol speelde in minder dan een derde van de projecten van Europese aannemers.
Interessant is dat deze aannemers verwachten dat het percentage projecten waarin prefabricatie wordt gebruikt in de komende jaren juist zal dalen. Gemiddeld verwachten ze dat in 2025 nog maar 35% van hun projecten enige vorm van prefab zal bevatten, en 40% in 2030.
Het is wel belangrijk om op te merken dat er aanzienlijke verschillen bestaan per land, zowel in de huidige penetratie van prefab als in de verwachtingen van aannemers voor de toekomst. De uitersten in dit spectrum van prefab gebruik vormen goede voorbeelden die het belang van de aanwezige arbeidstekorten en mate van digitalisering voor het gebruik van prefabricatie in de bouw bewijzen, of juist laten zien dat andere factoren een belangrijker rol spelen.
Nederland is de perfecte voedingsbodem voor prefab
In Nederland wordt in maar liefst 71% van de projecten van aannemers prefabricatie toegepast, waarmee het dus ver boven het Europees gemiddelde zit. In tegenstelling tot de gemiddelde Europese verwachting, denken Nederlandse aannemers dat het percentage prefab projecten zal blijven stijgen, al zal de stijging wel wat minder hoog zijn dan de afgelopen jaren. Dat prefab zo aanwezig is in de Nederlandse bouwsector is goed te verklaren met het bovengenoemde verband met arbeidstekort en digitalisering.
Door woningtekorten en de vraag naar duurzame gebouwen is de vraag naar woningbouw in Nederland sterk gestegen, wat flink bijdraagt aan de arbeidstekorten in de sector die sowieso al relatief hoog waren. Tegelijkertijd is de mate van digitalisering in de Nederlandse bouwsector een van de hoogste van Europa. Tel daar bij op dat de Nederlandse stijl van rijtjeshuizen zich uitstekend leent voor prefabricatie, en het is duidelijk waarom Nederland een perfecte voedingsbodem is voor prefab.
Duitse aannemers laten zien dat economische ontwikkelingen de verwachting bepalen
Zoals gemeld is de gemiddelde verwachting van Europese aannemers dat het percentage van hun projecten waarin prefab wordt gebruikt de komende jaren zal gaan dalen. Interessant is dat de grootste daling wordt verwacht in Duitsland. Met 53% prefab projecten laten Duitse aannemers momenteel de op één na hoogste penetratie van prefab zien. Diezelfde aannemers verwachten echter dat dat percentage zal dalen tot slechts 21% in 2025.
Waarom deze negatieve verwachting in Duitsland? Arbeidstekorten plagen de Duitse bouwsector bijna net zo veel als in Nederland. En hoewel de Duitse bouwsector niet aan de top staat van mate van digitalisering, staat ze ook zeker niet onderaan. Van de acht onderzochte landen staat Duitsland wat betreft prefab gebruik momenteel zelfs op de tweede plaats. Dus wat maakt dat Duitse aannemers zo pessimistisch zijn over de ontwikkeling van het gebruik van prefab in de komende paar jaar?
Een mogelijke verklaring is dat de Duitse bouwsector, evenals de economische ontwikkeling in het algemeen, wat aan het vertragen is. Het is aannemelijk dat Duitse aannemers daardoor wat minder projecten verwachten te hebben in de komende jaren. Minder projecten betekent dat arbeidstekorten een minder groot probleem zullen zijn, waardoor de noodzaak voor prefab dus ook afneemt. Bovendien wordt prefab voornamelijk gebruikt in grotere projecten, en die kunnen in een vertragende economie minder talrijk zijn.
Dat alles samen laat zien dat economische ontwikkelingen een grote invloed hebben op de verwachte ontwikkeling van prefabricatie in de bouw, die sterker kan zijn dan factoren als arbeidstekort of digitalisering. Uiteindelijk zijn deze verwachtingen van aannemers slechts een deel van het totaalplaatje van ontwikkelingen en trends in de Europese bouwsector. Voor een volledig overzicht verwijzen we naar de H1 2022 Contractor monitor van USP Marketing Consultancy.
