Marktvooruitzicht voor duurzaam bouwen: een pauze of een keerpunt?

Iedereen in de bouwsector zal zeggen: duurzaam bouwen is geen nieuw onderwerp. Bekijk een bestek of aanbesteding in 2025, en je vindt het nog steeds – net zo besproken en gewaardeerd als al meer dan tien jaar. Maar recentelijk zien we duidelijke kantelpunten. Geen terugval, maar twijfel en toonverschuivingen.

De urgentie van eerdere jaren is wat afgezwakt, investeringen nemen af en besluitvormers in Europa zijn voorzichtiger. Dus: waar staat duurzaamheid nu? En wat kunnen we verwachten? Laten we het onderzoeken.

Basislijn: Waarom verandering nodig is

Voordat we conclusies trekken, moeten we bij het begin beginnen. Duurzaamheid in de bouw begint niet bij oplevering, maar op dag één. Helaas is het startpunt verre van schoon.

Bouwen is – en blijft – een van de grootste uitstoters. Materialen als beton, staal en baksteen vragen hoge temperaturen, wat enorme CO₂-uitstoot veroorzaakt nog voordat de eerste muur staat. Daarna stapelen operationele emissies (verwarming, koeling, verlichting…) zich decennialang op. En aan het einde? Sloop in plaats van demontage betekent weinig hergebruik. Waardevolle materialen worden zelden herwonnen. Beton eindigt op de stort of als fundering… kortom: verouderd en niet duurzaam.

Kleine stappen richting netto-nul

Het Klimaatakkoord van Parijs zette duurzaamheid op de bouwagenda. Zijn we opgeschoten? Ja. Maar te traag. Zijn ontwerpen verbeterd? Ja. Maar traag ingevoerd. Zijn er regels gekomen? Ja. Maar onvoldoende. Kortom: veel belofte, minder realisatie. Waarom?

Door crises gedreven verandering

Rond 2022 groeide de aandacht – vooral door de oorlog in Oekraïne en hoge energieprijzen. Ineens draaide duurzaamheid minder om klimaat en meer om energieonafhankelijkheid. Overheden stimuleerden elektrisch verwarmen, hernieuwbare energie en energierenovaties.

Afname in urgentie

Toen energiemarkten stabiliseerden en kosten daalden, nam ook de urgentie af. Overheidsbudgetten werden krapper. Ontwikkelaars, getroffen door inflatie en rente, trokken zich terug. In 2024 daalde de bouwproductie, vooral in Duitsland en Frankrijk.

Ook de installatiesector kreeg een klap: minder projecten, minder renovaties, minder stimulansen.

De data voor 2025?

2025 is voorzichtiger. Duurzaamheid blijft onderwerp, maar uitvoering stagneert – vooral door verminderde investeringsbereidheid.

Tussen 2020 en 2024 daalde het aantal projecten met daadwerkelijke duurzame investering met 8%. Het aandeel “wel gevraagd, niet geïnvesteerd” steeg van 31% naar 40%. Ongeveer een kwart vraagt duurzaamheid niet eens. Dat betekent: de vraag blijft, het budget ontbreekt.

Installateurs bevestigen het: België, Frankrijk en het VK tonen de grootste terugval. In Nederland blijft het stabiel, maar zonder versnelling.

Materialen en technologieën

Niet alleen het ‘of’, maar ook het ‘hoe’ telt. Zelfs onder duurzame bouwers blijft geavanceerde inzet beperkt.

Voorbeeld:
Slechts 10% van de aannemers en 8% van de architecten gebruikt materiaalpaspoorten. Urban mining is bekend, maar wordt slechts <15% toegepast. Meer dan 50% noemt zichzelf duurzaam actief, maar gebruikt weinig geavanceerde tools.

Top duurzame producten in gebruik:

• Bio-isolatie (18%)

• Zonnepanelen (15%)

• Gerecyclede materialen (14%)

• Energiebeheersystemen (10%)

• CLT & hernieuwbare warmte (9%)

Toekomstige trends:

• Natuurlijke materialen: +37%

• Houten gevels: +27%

• CLT/houtpanelen: +25%

• Terugval bij staal en PUR/PIR

• Verschuiving naar bio- en houtsystemen

Duidelijke boodschap: Hout, natuurlijke vezels en circulaire oplossingen zijn de toekomst. Kunststofsystemen verdwijnen.

Waarom groeit duurzaamheid dan niet sneller?

Financiële druk:
Hoge rentes, inflatie en onzekerheid maken investeerders voorzichtig.

Personeelstekort:
In elk land ontbreken vakmensen – zeker voor duurzame bouw.

Wettelijke twijfel:
Regels nemen toe, maar handhaving is zwak. Veel bouwers zien duurzaamheid nog als vrijblijvend.

Vooruitblik: waarheen gaat het?

We zitten in een pauzestand, geen terugslag.

2025:

• geen stijging in betalingsbereidheid

• minder activiteit rond groene installaties

• renovatie blijft actiever dan nieuwbouw

2026–2027: Herstel

• Europese regelgeving wordt strenger

• publieke subsidies keren terug

• uitgestelde projecten komen op gang, mét duurzame eisen

Wettelijke druk zal dan leidend zijn – niet motivatie.

Conclusie

Duurzaam bouwen is niet dood. Ook niet irrelevant. Het wacht simpelweg de marktsituatie af. Wie nu klaar is – met materiaal, ontwerp en uitvoering – is straks als eerste aan zet.

Op de hoogte blijven? Wij brengen de relevante data. Bekijk onze blogs, webinars en rapporten.