Prefabricatie is onlosmakelijk verbonden met belangrijke trends in de bouw. Geprefabriceerde elementen worden gebruikt als antwoord voor de vraag om sneller en efficiënter te bouwen, en als oplossing voor arbeidstekorten. Het is ook verbonden met het gebruik van BIM, wat het gebruik van meer complexe vormen van prefabricatie faciliteert. Daarom volgen we constant alle vormen van prefabricatie, en hebben we het gebruik van prefabricatie afgelopen decennium gestaag zien groeien.
Als terugkerend thema ligt de focus op prefabricatie in het Q3 2021 rapport van de European Architectural Barometer van USP Marketing Consultancy. We hebben architecten uit acht Europese landen gevraagd naar hun ervaringen met en mening over prefabricatie in hun projecten om een update van prefabricatie in de Europese markt te kunnen geven.
Gemiddeld aandeel prefabricatie projecten is twee jaar niet gegroeid
Bovenstaande figuur laat zien dat het aandeel projecten van Europese architecten waar enige vorm van prefabricatie in voor kwam 28% is gebleven, het zelfde percentage als onze meting in Q3 2019. We kunnen speculeren over de oorzaken van deze stagnatie. De pandemie kan van invloed zijn geweest omdat die een hoop onzekerheid teweeg bracht. Wellicht maakte dat mensen en bedrijven terughoudend om investeren in andere manieren van werken dan ze gewend zijn, iets dat we ook hebben gezien bij het gebruik van BIM.
Laten we echter niet vergeten dat het bovenstaande enkel Europese gemiddelden weergeeft. Wanneer we afzonderlijke landen bekijken zijn aandelen projecten waarin prefabricatie werd toegepast juist flink veranderd. Het aantal projecten met prefabricatie daalde wat in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Spanje. Dat aandeel zegt echter weinig over de vorm van prefabricatie die gebruikt werd in een project. Terwijl het aandeel prefabricatie projecten is gedaald, kan het zijn dat de hoeveelheid en het type prefabricatie per project juist is geïntensiveerd en complexer is geworden.
Tegelijkertijd is het percentage projecten met enige vorm van prefabricatie gestegen in andere landen. Vooral in Nederland, waar dat percentage steeg van 48% in Q3 2019 tot maar liefst 60% in Q3 2021. In zekere zin is dat niet verrassend, aangezien de Nederlandse bouw te kampen heeft met groeiende arbeidstekorten en een stijgende vraag door woningtekorten. Prefabricatie biedt voor allebei oplossingen, en Nederlandse architecten dan ook dat het gebruik van geprefabriceerde elementen alleen maar zal stijgen de komende jaren.
Groei van prefabricatie vooral verwacht waar nieuwbouw dominant is
Het bovenstaande laat ook zien dat Europese architecten verwachten dat het percentage projecten waar prefabricatie in voor komt de komende jaren zal stijgen. Dat zal wederom verschillen per land. Naast in Nederland wordt er een flinke stijging verwacht in Polen. Dat ligt voor de hand, aangezien prefabricatie vaker wordt gebruikt in nieuwbouwprojecten, en de Poolse markt wordt gekarakteriseerd door een groot aandeel nieuwbouw vergeleken met andere landen.
Het aandeel nieuwbouw heeft dus invloed, maar is zeker niet de enige factor. Zoals vermeld spelen nijpende arbeidstekorten een grote rol in Nederland, dat met een cultuur van rijtjeshuizen een goede voedingsbodem voor het gebruik van geprefabriceerde elementen in de bouw is. Voor een gedetailleerd overzicht van lokale omstandigheden en prefabricatiegebruik in alle acht onderzochte Europese markten verwijzen we naar het Q3 2021 rapport van de European Architectural Barometer van USP Marketing Consultancy.
